Bể Lọc Sinh Học là một công trình quan trọng trong hệ thống xử lý nước thải, sử dụng vi sinh vật để phân hủy các chất ô nhiễm. Nước thải được dẫn vào bể, chảy qua lớp vật liệu lọc, nơi vi sinh vật bám dính và loại bỏ các chất hữu cơ. Vậy, bể lọc sinh học hoạt động như thế nào và có những loại nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết này.
Bể Lọc Sinh Học: Giải Pháp Xử Lý Nước Thải Hiệu Quả và Bền Vững
1. Các Loại Bể Lọc Sinh Học Phổ Biến
Hiện nay, có hai loại bể lọc sinh học được sử dụng rộng rãi là:
- Bể lọc sinh học nhỏ giọt
- Bể lọc sinh học cao tải
1.1. Bể Lọc Sinh Học Nhỏ Giọt
Bể lọc sinh học nhỏ giọt có cấu tạo gồm lớp vật liệu lọc (thường là đá dăm, sỏi, đá hoặc các vật liệu nhựa có hình dạng khác nhau) và hệ vi sinh vật. Đặc điểm của hệ vi sinh vật này là khả năng kết dính tốt trên bề mặt vật liệu lọc.
Trong bể lọc sinh học nhỏ giọt, vi sinh vật sẽ sinh trưởng và phát triển trên lớp vật liệu lọc. Kích thước của hạt vật liệu lọc thường từ 25-100mm, được bố trí thành lớp có chiều cao từ 0.9 đến 2.5m (chiều cao trung bình là 1.8m). Đối với các bể lọc sử dụng vật liệu lọc bằng chất dẻo hoặc có dạng hình tròn, chiều cao có thể từ 4 đến 12m.
Quá trình xử lý diễn ra như sau: chất hữu cơ trong nước thải sẽ bị phân hủy bởi quần thể sinh vật dính kết trên lớp vật liệu lọc. Màng lọc sinh học (dày khoảng 0.1 – 0.2 mm) hấp thụ chất hữu cơ, sau đó các vi sinh vật hiếu khí sẽ phân hủy chúng. Khi vi sinh vật sinh trưởng và phát triển, lớp màng ngày càng dày lên, làm giảm lượng oxy khuếch tán vào bên trong.
Bể lọc sinh học nhỏ giọt được phân loại dựa trên vận tốc dòng chảy, bao gồm: bể lọc với vận tốc chậm, trung bình, nhanh, bể lọc cao tốc và bể lọc thô (dùng để xử lý nước thải sơ bộ trước khi đưa vào giai đoạn xử lý thứ cấp). Việc lựa chọn loại bể phù hợp phụ thuộc vào đặc điểm và yêu cầu xử lý của từng loại nước thải.
Để đảm bảo hệ thống hoạt động hiệu quả, việc lựa chọn màng chống thấm HDPE chất lượng cao cho đáy và thành bể là vô cùng quan trọng. Màng HDPE giúp ngăn ngừa rò rỉ, bảo vệ môi trường và kéo dài tuổi thọ công trình. Bên cạnh đó, việc sử dụng máy hàn bạt HDPE chuyên dụng sẽ đảm bảo mối hàn kín khít, chắc chắn, ngăn chặn tuyệt đối tình trạng thấm nước.
1.2. Bể Lọc Sinh Học Cao Tải
Bể lọc sinh học cao tải có chiều cao và tải trọng lớn hơn so với bể lọc sinh học nhỏ giọt. Vật liệu lọc sử dụng trong bể cao tải có đường kính lớn hơn và khe hở giữa các hạt vật liệu cũng lớn hơn, tạo điều kiện cho quá trình oxy hóa diễn ra nhanh chóng hơn.
Về cấu tạo, bể lọc sinh học cao tải tương tự như bể lọc sinh học bình thường, bao gồm: thân bể, phần chứa vật liệu lọc, hệ thống tưới phun, phân phối nước, máng thu nước thải sau khi xử lý, hệ thống cung cấp – phân phối khí.
Nguyên lý hoạt động của bể lọc sinh học cao tải cũng tương tự như bể lọc sinh học nhỏ giọt. Nước thải chảy qua bề mặt vật liệu lọc, hình thành màng sinh vật và chất hữu cơ sẽ bị phân hủy bởi quần thể vi sinh vật trên các lớp vật liệu lọc. Tuy nhiên, để bể lọc sinh học cao tải hoạt động ổn định, cần xử lý sơ bộ nước thải trước khi đưa vào bể, đảm bảo nồng độ ô nhiễm chất hữu cơ nhỏ hơn 150 – 300mg/l (tính theo BOD). Nếu nồng độ cao hơn, cần pha loãng trước khi xử lý.
Ngoài ra, cần chú ý đến việc thu gom xử lý rác thải phát sinh trong quá trình vận hành bể lọc sinh học để đảm bảo vệ sinh môi trường và hiệu quả xử lý.
2. Ưu và Nhược Điểm Của Bể Lọc Sinh Học
2.1. Ưu Điểm Của Bể Lọc Sinh Học
- Dễ dàng điều chỉnh thời gian lưu nước và tốc độ dòng chảy.
- Chi phí đầu tư không quá cao.
- Quá trình oxy hóa diễn ra nhanh, đẩy nhanh thời gian xử lý nước thải.
2.2. Nhược Điểm Của Bể Lọc Sinh Học
- Nếu không khí thoát ra ngoài bể lọc không được xử lý, có thể gây ảnh hưởng đến môi trường xung quanh bởi mùi hôi khó chịu, tạo môi trường sống cho côn trùng.
Cần có biện pháp kiểm soát mùi hiệu quả để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Bên cạnh đó, việc lựa chọn bạt nhựa HDPE chất lượng cao để lót đáy và thành bể cũng giúp hạn chế rò rỉ và bảo vệ môi trường.
Kết Luận
Bể lọc sinh học là một giải pháp hiệu quả và bền vững để xử lý nước thải, đặc biệt phù hợp với các hệ thống xử lý nước thải vừa và nhỏ. Việc lựa chọn loại bể phù hợp, vận hành và bảo trì đúng cách sẽ đảm bảo hiệu quả xử lý cao và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Nếu bạn đang tìm kiếm một giải pháp xử lý nước thải hiệu quả, hãy cân nhắc đến bể lọc sinh học. Để đảm bảo hiệu quả và tuổi thọ của công trình, đừng quên sử dụng các sản phẩm chất lượng cao như màng chống thấm HDPE, bạt nhựa HDPE và máy hàn bạt HDPE từ các nhà cung cấp uy tín. Đồng thời, cũng cần quan tâm đến việc xử lý nước thải làm bún hoặc các ngành nghề khác để bảo vệ nguồn nước và sức khỏe cộng đồng.
Nếu bạn có nhu cầu tư vấn, thiết kế, thi công và lắp đặt hệ thống xử lý nước thải, vui lòng liên hệ với các đơn vị chuyên nghiệp để được hỗ trợ.
3. Tài Liệu Tham Khảo
- Sách Xử lý nước thải, Chủ biên GS. TS. Lâm Minh Triết – GS. TS. Trần Hiếu Nhuệ.
- Tổng hợp.