Trong bối cảnh toàn cầu đang đối mặt với những thách thức môi trường nghiêm trọng, việc quản lý và xử lý chất thải trở thành một ưu tiên hàng đầu, đặc biệt là chiến lược về Chất Thải Tái Chế. Tại Việt Nam, Công văn số 9368/BTNMT-KSONMT do Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành ngày 02/11/2023 đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phân loại chất thải rắn sinh hoạt, khuyến khích tối đa hóa việc tái sử dụng, tái chế nhằm kéo dài vòng đời sản phẩm, giảm thiểu lượng chất thải phải xử lý. Đây không chỉ là một quy định mà còn là kim chỉ nam cho sự phát triển bền vững, góp phần nâng cao hiệu quả Địa kỹ thuật Môi trường trong việc bảo vệ hành tinh của chúng ta. Sự hiểu biết và thực hành phân loại chất thải hiệu quả là bước khởi đầu thiết yếu để tối ưu hóa quá trình tái chế, từ đó biến rác thải thành tài nguyên quý giá, giảm áp lực lên các bãi chôn lấp và [sơ đồ hệ thống xử lý nước thải công nghiệp] cần được xem xét trong tổng thể quản lý môi trường.
Công văn 9368/BTNMT-KSONMT: Hướng dẫn kỹ thuật phân loại chất thải sinh hoạt
Công văn 9368/BTNMT-KSONMT là một văn bản pháp lý quan trọng, cung cấp hướng dẫn chi tiết về kỹ thuật phân loại nhóm chất thải có khả năng tái sử dụng, tái chế mà không bị nhiễm các thành phần nguy hại. Việc phân loại đúng cách ngay từ nguồn giúp tối ưu hóa quá trình thu gom, vận chuyển và xử lý, đồng thời nâng cao giá trị của chất thải tái chế.
Hướng dẫn kỹ thuật phân loại nhóm chất thải có khả năng tái sử dụng, tái chế
Phân loại chất thải có khả năng tái chế: Các nhóm chính và hướng dẫn sơ bộ
Theo hướng dẫn, các nhóm chất thải có khả năng tái sử dụng, tái chế được nhận diện và phân loại như sau:
Các nhóm chất thải có khả năng tái sử dụng, tái chế
1. Giấy thải
Bao gồm các loại hộp, túi, lọ, ly, cốc bằng giấy, sách, truyện, thùng, bìa carton, lõi giấy và các loại bao bì giấy khác.
Hướng dẫn: Loại bỏ nước và các thành phần chứa bên trong; thu gọn, ép dẹt, giảm kích thước, thể tích để tối ưu việc vận chuyển và lưu trữ cho quá trình tái chế giấy.
2. Nhựa thải
Gồm bao bì nhựa đựng thực phẩm, mỹ phẩm, dược phẩm, sản phẩm; các loại ghế nhựa, thau, chậu nhựa; ly, cốc nhựa.
Hướng dẫn: Tháo nắp, loại bỏ nước, dung dịch hoặc sản phẩm chứa đựng bên trong; thu gọn, giảm kích thước, thể tích. Việc này đặc biệt quan trọng để chuẩn bị [chất thải nhựa] cho các quy trình tái chế hiệu quả, hạn chế ô nhiễm thứ cấp.
3. Kim loại thải
Bao gồm bao bì nhôm, sắt hoặc kim loại; đồ dùng nhà bếp bằng kim loại; các loại vật dụng kim loại thải khác.
Hướng dẫn: Loại bỏ sản phẩm chứa đựng bên trong; thu, xếp gọn các vật sắc nhọn để tránh gây thương tích trong quá trình phân loại, thu gom và xử lý.
4. Thủy tinh thải
Các loại chai, lọ thủy tinh đựng bia, rượu, thực phẩm, mỹ phẩm, dược phẩm, sản phẩm; bình hoa, đồ trang trí bằng thủy tinh, pha lê, và các loại thủy tinh thải khác.
Hướng dẫn: Tháo nắp, loại bỏ sản phẩm chứa đựng bên trong; thu, xếp gọn, hạn chế va đập gây thương tích trong quá trình phân loại, thu gom và xử lý.
5. Vải, đồ da
Gồm quần áo, phụ kiện; giày, dép, vali; chăn, màn, rèm cửa bằng vải.
Hướng dẫn: Tái sử dụng đối với các đồ vật còn sạch và nguyên vẹn; thu gọn cho các mục đích tái chế hoặc chuyển giao.
6. Đồ gỗ
Bao gồm đồ chơi, vật trang trí, đồ gia dụng, hộp, khay bằng gỗ.
Hướng dẫn: Tái sử dụng đối với vật dụng còn nguyên vẹn; thu gọn, giảm kích thước, thể tích đối với các vật dụng đã bị hư hỏng để phục vụ mục tiêu tái chế gỗ. Việc quản lý [các loại rác hữu cơ] như gỗ cần có phương án phù hợp để tối ưu hóa giá trị.
7. Cao su
Các loại đồ chơi bằng cao su; săm, lốp, vật dụng bằng cao su các loại.
Hướng dẫn: Tái sử dụng đối với đồ chơi còn nguyên vẹn. Thu gọn, giảm kích thước, thể tích đối với các sản phẩm hư hỏng để tái chế. Các sản phẩm này có thể cần đến [máy nghiền rác thải hữu cơ] để xử lý trước khi tái chế thành vật liệu mới.
8. Thiết bị điện tử thải bỏ
Bao gồm các thiết bị điện, điện tử đã hỏng hoặc không còn sử dụng.
Hướng dẫn: Giữ nguyên hình dạng, không tháo dỡ để tránh thất thoát các linh kiện có giá trị hoặc thành phần nguy hại, chờ đơn vị chuyên trách thu gom và xử lý.
Giải pháp tuần hoàn: Biến chất thải thành tài nguyên bền vững trong Địa kỹ thuật Môi trường
Dựa trên kinh nghiệm và sự hợp tác với các đối tác, nhiều giải pháp tuần hoàn đang được triển khai để nâng cao giá trị của chất thải tái chế và hướng tới một nền kinh tế tuần hoàn. Đây là một phần không thể thiếu trong lĩnh vực Địa kỹ thuật Môi trường, nơi mà việc quản lý tài nguyên và chất thải được tối ưu hóa.
1. Dự án “Trường học xanh” – Thu gom vỏ hộp giấy tái chế
Dự án “Trường học xanh” tập trung vào việc giáo dục và thực hành giảm thiểu, thu gom, phân loại, tái sử dụng và tái chế chất thải tại các trường học. Các hoạt động này nhằm mục đích tuần hoàn và nâng cao giá trị chất thải, hướng tới xử lý chất thải bằng các phương pháp bền vững. Ví dụ điển hình là việc thu gom vỏ hộp giấy (vỏ hộp sữa, vỏ hộp nước trái cây,…) để tái chế thành các sản phẩm có ích. Việc triển khai các dự án như thế này góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về [công nghệ xử lý nước thải công nghiệp] và quản lý chất thải một cách toàn diện.
Sản phẩm tái chế từ vỏ hộp giấy
2. Nguyên nhiên liệu thay thế từ “Nhựa giá trị thấp” – Hô biến chất thải lãng quên thành nguồn tài nguyên
Nhiều loại nhựa có giá trị tái chế thấp hoặc không có khả năng tái chế theo phương pháp thông thường vẫn có thể trở thành nguyên nhiên liệu thay thế thông qua các giải pháp đồng xử lý. Đặc tính sinh nhiệt của chúng được tận dụng trong các lò nung xi măng, nơi chất thải được đốt ở nhiệt độ cao (lên đến 2.000 độ C) để thay thế than truyền thống. Tro còn sót lại sau quá trình này sẽ được trộn với clinker để sản xuất xi măng, không thải bỏ bất kỳ chất thải nào ra môi trường. Đây là một giải pháp bền vững, không gây ô nhiễm thứ cấp và tiến tới thay thế phương pháp chôn lấp truyền thống, đồng thời thể hiện sự linh hoạt của Địa kỹ thuật Môi trường trong việc tìm kiếm các giải pháp sáng tạo.
Quy trình triển khai – Đồng hành cùng dự án quản lý chất thải bền vững
Rác thải là tài nguyên
Kết luận
Việc phân loại và tái chế chất thải không chỉ là một nghĩa vụ mà còn là một cơ hội lớn để xây dựng một tương lai bền vững. Với vai trò là chuyên gia Địa kỹ thuật Môi trường, chúng ta cần liên tục cập nhật và áp dụng các hướng dẫn kỹ thuật mới nhất, đồng thời khuyến khích sự tham gia của cộng đồng vào các dự án tái chế. Mỗi hành động nhỏ trong việc phân loại rác thải tại nguồn đều đóng góp vào một hệ thống quản lý chất thải hiệu quả, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, và biến những “chất thải lãng quên” thành nguồn tài nguyên quý giá, góp phần kiến tạo một nền kinh tế tuần hoàn và môi trường sống xanh sạch hơn.
Tài liệu tham khảo:
- Công văn số 9368/BTNMT-KSONMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành ngày 02/11/2023.
- Nguồn: Môi Trường Á Châu tổng hợp.