Nước thải từ bệnh viện, với thành phần phức tạp bao gồm chất thải sinh hoạt, hóa chất, dược phẩm và vi sinh vật gây bệnh, đặt ra thách thức lớn đối với môi trường và sức khỏe cộng đồng. Nếu không được xử lý đúng cách, nó có thể gây ô nhiễm nguồn nước, lây lan dịch bệnh và ảnh hưởng tiêu cực đến hệ sinh thái. Do đó, việc xây dựng và vận hành Hệ Thống Xử Lý Nước Thải Bệnh Viện hiệu quả là vô cùng quan trọng.
Nguồn Gốc và Tính Chất Nước Thải Bệnh Viện
Nước thải bệnh viện phát sinh từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm:
- Khu vệ sinh: Chứa chất thải sinh hoạt.
- Khu vực rửa dụng cụ y tế: Chứa hóa chất khử trùng, máu và dịch cơ thể.
- Nhà ăn: Chứa dầu mỡ, thức ăn thừa.
- Khu phẫu thuật, điều trị, khám, chữa bệnh: Chứa dược phẩm, hóa chất, máu và dịch cơ thể.
- Phòng xét nghiệm: Chứa hóa chất, thuốc thử.
- Khu giặt giũ: Chứa chất tẩy rửa, hóa chất.
Thành phần và tính chất nước thải bệnh viện rất đa dạng và phức tạp, bao gồm các chất hữu cơ, chất dinh dưỡng, vi sinh vật gây bệnh, kim loại nặng và các hóa chất độc hại. Tìm hiểu về tính chất nước thải bệnh viện là bước quan trọng để lựa chọn công nghệ xử lý phù hợp.
Các Phương Pháp Xử Lý Nước Thải Bệnh Viện Phổ Biến
Hiện nay, có nhiều phương pháp xử lý nước thải bệnh viện khác nhau, tùy thuộc vào quy mô, thành phần nước thải và yêu cầu xả thải. Một số phương pháp phổ biến bao gồm:
- Xử lý cơ học: Loại bỏ các chất rắn lơ lửng, rác thải và dầu mỡ bằng song chắn rác, bể lắng cát, bể tách dầu mỡ.
- Xử lý hóa học: Sử dụng hóa chất để keo tụ, kết tủa các chất ô nhiễm, điều chỉnh pH.
- Xử lý sinh học: Sử dụng vi sinh vật để phân hủy các chất hữu cơ. Các công nghệ xử lý sinh học phổ biến bao gồm:
- Bể Aerotank: Sử dụng bùn hoạt tính để phân hủy chất hữu cơ trong điều kiện hiếu khí.
- Bể Anoxic: Sử dụng vi sinh vật khử nitrat trong điều kiện thiếu khí.
- Bể MBR (Membrane Bioreactor): Kết hợp xử lý sinh học và lọc màng, cho hiệu quả xử lý cao và chất lượng nước đầu ra ổn định.
- Hệ thống AAO (Anaerobic – Anoxic – Oxic): Quá trình xử lý sinh học liên tục, kết hợp các giai đoạn kỵ khí, thiếu khí và hiếu khí để loại bỏ các chất ô nhiễm khác nhau.
- Khử trùng: Tiêu diệt các vi sinh vật gây bệnh bằng clo, ozone hoặc tia UV.
Quy Trình Xử Lý Nước Thải Bệnh Viện Tiêu Chuẩn
Một quy trình xử lý nước thải bệnh viện tiêu chuẩn thường bao gồm các bước sau:
- Xử lý sơ bộ: Loại bỏ rác thải, cặn bã và dầu mỡ.
- Xử lý bậc một: Loại bỏ các chất rắn lơ lửng bằng lắng hoặc lọc.
- Xử lý bậc hai: Loại bỏ các chất hữu cơ hòa tan bằng phương pháp sinh học.
- Xử lý bậc ba (nâng cao): Loại bỏ các chất dinh dưỡng (nitơ, phốt pho), kim loại nặng và các chất ô nhiễm đặc biệt khác.
- Khử trùng: Tiêu diệt vi sinh vật gây bệnh.
- Xử lý bùn: Ổn định và giảm thể tích bùn thải.
Ví dụ, Bệnh viện Nhi đồng Thành phố đã áp dụng hệ thống xử lý nước thải hiện đại với công suất 1.500 m3/ngày đêm, sử dụng phương pháp AAO kết hợp lọc màng MBR. Quy trình xử lý bao gồm:
Bước 1: Loại bỏ rác và tạp chất lớn bằng phương pháp cơ học.
Bước 2: Phân hủy sinh học kỵ khí, thiếu khí và hiếu khí để loại bỏ chất hữu cơ, khử P-PO43-, N-NO3– (kỵ khí, thiếu khí) và COD, BOD5, N-NH4+ (hiếu khí).
Bước 3: Lọc qua màng MBR để tăng hiệu quả xử lý sinh học, loại bỏ vi trùng và cặn SS.
Bước 4: Khử trùng để tiêu diệt hoàn toàn vi trùng gây bệnh.
Sơ đồ công nghệ:
Ưu Điểm Của Công Nghệ AAO Kết Hợp MBR
Công nghệ AAO kết hợp MBR mang lại nhiều ưu điểm vượt trội trong xử lý nước thải bệnh viện:
- Hiệu quả xử lý BOD, COD, Amoni cao (95-98%).
- Diệt hoàn toàn vi khuẩn gây bệnh, tránh tái nhiễm nguồn nước.
- Hệ thống thân thiện với môi trường, không gây ô nhiễm.
- Công nghệ hiện đại, dễ quản lý và vận hành.
- Giảm chi phí đầu tư và vận hành.
- Hiệu suất xử lý cao, lượng bùn thải ít.
Ứng Dụng Màng Chống Thấm HDPE Trong Xây Dựng Hệ Thống Xử Lý Nước Thải
Trong quá trình xây dựng hệ thống xử lý nước thải bệnh viện, việc sử dụng bạt lót ao hồ bằng màng chống thấm HDPE đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và đảm bảo an toàn cho công trình. Màng HDPE được sử dụng để lót các hồ chứa nước thải, bể lắng, bể điều hòa, ngăn chặn sự rò rỉ chất thải ra môi trường xung quanh.
Quản Lý và Vận Hành Hệ Thống Xử Lý Nước Thải Bệnh Viện
Để đảm bảo hệ thống xử lý nước thải bệnh viện hoạt động hiệu quả và bền vững, cần chú trọng đến công tác quản lý và vận hành. Cần có đội ngũ kỹ thuật viên chuyên nghiệp để theo dõi, kiểm tra và bảo trì hệ thống định kỳ. Ngoài ra, cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình vận hành, kiểm soát chất lượng nước thải đầu vào và đầu ra, và xử lý bùn thải đúng quy định. Việc trang bị thiết bị quan trắc tự động giúp theo dõi liên tục các thông số quan trọng, phát hiện sớm các sự cố và đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định.
Một số hình ảnh hệ thống:
Khu XLNT Bệnh viện Nhi đồng Thành phố
Bể tập trung các nguồn nước thải để đưa vào xử lý
Hệ thống máy sục khí vi sinh
Máy tách rác thô ra nước thải dể đưa vào xử lý
Phòng pha hóa chất hệ thống xử lý nước thải
Hồ cân bằng chứa nước đã xử lý xong để phụ vụ tưới cây xanh
Kết Luận
Hệ thống xử lý nước thải bệnh viện đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng. Việc lựa chọn công nghệ phù hợp, xây dựng và vận hành hệ thống hiệu quả là trách nhiệm của các cơ sở y tế. Đầu tư vào hệ thống xử lý nước thải không chỉ là tuân thủ quy định pháp luật mà còn là thể hiện trách nhiệm xã hội và cam kết bảo vệ môi trường cho thế hệ tương lai. Bên cạnh đó, việc nâng cao ý thức vệ sinh môi trường cho nhân viên y tế và bệnh nhân cũng góp phần giảm thiểu lượng chất thải phát sinh, giảm tải cho hệ thống xử lý.