Chất thải y tế, với bản chất đa dạng và tiềm ẩn nhiều nguy cơ lây nhiễm, độc hại, là một trong những thách thức lớn trong công tác bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng. Việc Lưu Giữ Chất Thải Y Tế đúng cách, tuân thủ các quy định nghiêm ngặt, đóng vai trò then chốt trong chuỗi quản lý chất thải tổng thể, ngăn chặn sự phát tán mầm bệnh và các tác nhân gây hại. Bài viết này sẽ đi sâu vào các quy định về thời gian lưu giữ, yêu cầu đối với khu vực lưu trữ và quy trình chuyển giao chất thải y tế nguy hại, nhằm cung cấp cái nhìn toàn diện và chính xác cho các cơ sở y tế và những người quan tâm đến địa kỹ thuật môi trường.
Quy Định Thời Gian Lưu Giữ Chất Thải Y Tế Nguy Hại Tại Cơ Sở Y Tế
Thời gian cho phép lưu giữ chất thải y tế nguy hại tại các cơ sở y tế được quy định rõ ràng trong Khoản 3, 4 và 5 Điều 8 Thông tư 20/2021/TT-BYT của Bộ Y tế, đảm bảo an toàn tối đa cho môi trường và sức khỏe cộng đồng.
Đối với các loại chất thải y tế nguy hại, đặc biệt là chất thải lây nhiễm, thời gian lưu giữ có sự khác biệt tùy thuộc vào điều kiện và lượng phát sinh:
Chất thải lây nhiễm:
- Trong điều kiện bình thường: Không quá 02 ngày.
- Nếu được bảo quản lạnh ở nhiệt độ dưới 8°C: Thời gian tối đa là 07 ngày.
- Chất thải lây nhiễm vận chuyển từ cơ sở y tế khác về để xử lý tập trung: Phải xử lý ngay trong ngày. Nếu chưa xử lý kịp, phải lưu giữ ở nhiệt độ dưới 20°C và không quá 02 ngày.
- Đối với cơ sở y tế phát sinh dưới 05 kg chất thải lây nhiễm mỗi ngày: Thời gian lưu giữ không quá 03 ngày trong điều kiện bình thường, và phải được đóng kín trong bao bì hoặc thiết bị lưu chứa có nắp đậy kín để tăng cường công tác phân loại rác ngay từ nguồn.
Chất thải nguy hại không lây nhiễm: Thời gian lưu giữ tối đa không quá 01 năm kể từ thời điểm phát sinh.
- Trong trường hợp đặc biệt cần lưu giữ quá 01 năm do chưa có phương án vận chuyển hoặc xử lý phù hợp, cơ sở y tế phải có báo cáo bằng văn bản cho cơ quan có thẩm quyền theo quy định tại Điều 13 Thông tư 20/2021/TT-BYT.
- Lưu ý: Các cơ sở y tế tại vùng sâu, vùng xa, hải đảo có thể áp dụng biện pháp lưu giữ an toàn chất thải lây nhiễm sắc nhọn trong bể bê tông trong khuôn viên sau khi đã tiệt khuẩn, kèm theo biển cảnh báo. Đây là một phần quan trọng trong vai trò bảo vệ môi trường của ngành y tế.
Yêu Cầu Đối Với Khu Vực Lưu Giữ Chất Thải Nguy Hại Trong Y Tế
Việc bố trí khu vực lưu giữ chất thải y tế phải tuân thủ các yêu cầu kỹ thuật nghiêm ngặt để đảm bảo an toàn và vệ sinh. Theo Khoản 1 và 2 Điều 8 Thông tư 20/2021/TT-BYT, các cơ sở y tế phải đáp ứng:
- Bệnh viện và cơ sở y tế xử lý chất thải theo mô hình cụm: Cần có khu vực lưu giữ đạt tiêu chuẩn kỹ thuật quy định tại Mục A Phụ lục số 03 của Thông tư 20/2021/TT-BYT.
- Các cơ sở y tế khác: Lưu giữ chất thải y tế theo yêu cầu kỹ thuật tại Mục B Phụ lục số 03 của Thông tư này.
Phân loại và lưu giữ chất thải y tế tại cơ sở y tế
Mỗi loại chất thải phải được lưu giữ riêng biệt tại khu vực tạm thời, trừ khi chúng có cùng tính chất, không gây phản ứng tương tác và có thể xử lý bằng cùng một phương pháp. Điều này giúp tối ưu hóa quy trình xử lý, ví dụ như đưa vào lò xử lý rác thải chuyên dụng, và giảm thiểu rủi ro.
Quy Trình Chuyển Giao Chất Thải Nguy Hại Trong Y Tế Sau Lưu Giữ
Sau khi hoàn tất quá trình lưu giữ chất thải y tế theo đúng quy định, việc chuyển giao chất thải nguy hại cần được thực hiện một cách chặt chẽ và có trách nhiệm. Điều 12 Thông tư 20/2021/TT-BYT đã nêu rõ:
- Chuyển giao cho đơn vị có giấy phép: Chất thải y tế nguy hại phải được chuyển giao cho các đơn vị có giấy phép phù hợp theo quy định của pháp luật. Mỗi lần chuyển giao đều phải được ghi chép đầy đủ số lượng trong sổ giao nhận chất thải theo mẫu tại Phụ lục số 06 của Thông tư 20/2021/TT-BYT và sử dụng chứng từ chất thải nguy hại.
- Trách nhiệm của đơn vị tiếp nhận: Đơn vị nhận chuyển giao có trách nhiệm vận chuyển chất thải y tế một cách an toàn, không để thất thoát ra môi trường bên ngoài. Chất thải sau đó phải được xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường. Điều này cũng liên quan đến việc xử lý các loại ô nhiễm khác như xử lý nước thải nhiễm dầu nhớt phát sinh trong quá trình vận hành các phương tiện hoặc thiết bị xử lý.
- Mô hình xử lý cụm: Đối với các cơ sở y tế tham gia mô hình xử lý chất thải y tế nguy hại theo cụm do UBND tỉnh/thành phố phê duyệt, việc bàn giao chất thải cũng phải được ghi vào sổ giao nhận theo quy định.
Kết Luận
Việc lưu giữ chất thải y tế là một khâu không thể thiếu trong hệ thống quản lý môi trường toàn diện của các cơ sở y tế. Tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về thời gian lưu giữ, yêu cầu kỹ thuật đối với khu vực lưu trữ, và quy trình chuyển giao không chỉ đảm bảo an toàn vệ sinh, hạn chế lây nhiễm mà còn khẳng định trách nhiệm của ngành y tế đối với xã hội và môi trường. Với vai trò của một trung tâm công nghệ môi trường, chúng ta cần tiếp tục nghiên cứu và ứng dụng các giải pháp tiên tiến để tối ưu hóa việc quản lý chất thải y tế, hướng tới một nền y tế bền vững và một môi trường sống trong lành.
Tài liệu tham khảo:
- Thông tư 20/2021/TT-BYT quy định về quản lý chất thải y tế trong phạm vi khuôn viên cơ sở y tế.