Trong lĩnh vực y tế, việc quản lý và Thu Gom Rác Thải Y Tế đóng vai trò vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường. Thông tư 20/2021/TT-BYT đã đưa ra những quy định mới và cụ thể hơn về vấn đề này. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn toàn diện về các quy định liên quan đến phân loại, thu gom và lưu giữ rác thải y tế, giúp các cơ sở y tế và cá nhân liên quan nắm vững và thực hiện đúng theo quy định.
Phân Loại Rác Thải Y Tế Theo Thông Tư 20
Theo Điều 6 của Thông tư 20/2021/TT-BYT, rác thải y tế được phân loại thành các nhóm chính sau:
Chất thải lây nhiễm: Đây là loại rác thải có chứa tác nhân gây bệnh hoặc có nguy cơ lây nhiễm cao.
- Chất thải lây nhiễm sắc nhọn: Gồm kim tiêm, dao mổ, mảnh thủy tinh vỡ… được đựng trong thùng hoặc hộp kháng thủng, màu vàng.
- Chất thải lây nhiễm không sắc nhọn: Bông băng, gạc, chất thải từ phòng xét nghiệm… được đựng trong thùng có lót túi, màu vàng.
- Chất thải có nguy cơ lây nhiễm cao: Mẫu bệnh phẩm, chất thải từ khu vực cách ly… được đựng trong thùng có lót túi, màu vàng.
- Chất thải giải phẫu: Các bộ phận cơ thể, tổ chức… được đựng trong hai lớp túi hoặc thùng có lót túi, màu vàng.
- Chất thải lây nhiễm dạng lỏng: Máu, dịch cơ thể… được chứa trong túi kín hoặc dụng cụ lưu chứa chất lỏng có nắp đậy kín.
Chất thải nguy hại không lây nhiễm: Bao gồm hóa chất, dược phẩm quá hạn, vật liệu phóng xạ…
- Chất thải nguy hại dạng rắn: Đựng trong túi hoặc thùng, màu đen.
- Chất thải nguy hại dạng lỏng: Chứa trong dụng cụ lưu chứa chất lỏng có nắp đậy kín, có mã và tên loại chất thải lưu chứa.
Chất thải rắn thông thường:
- Chất thải rắn thông thường không sử dụng để tái chế: Đựng trong túi hoặc thùng, màu xanh. Chất thải sắc nhọn đựng trong dụng cụ kháng thủng.
- Chất thải rắn thông thường sử dụng để tái chế: Đựng trong túi hoặc thùng, màu trắng.
Chất thải lỏng không nguy hại: Chứa trong dụng cụ đựng chất thải lỏng có nắp đậy kín, có tên loại chất thải lưu chứa.
Phân loại, thu gom chất thải y tế
Quy Định Về Thu Gom Rác Thải Y Tế
Điều 7 của Thông tư 20/2021/TT-BYT quy định chi tiết về quy trình thu gom rác thải y tế:
Thu gom chất thải lây nhiễm:
- Cơ sở y tế phải quy định rõ lịch trình và thời điểm thu gom phù hợp, tránh ảnh hưởng đến khu vực chăm sóc bệnh nhân và các khu vực khác.
- Dụng cụ thu gom phải kín, đảm bảo không rò rỉ dịch thải.
- Chất thải lây nhiễm phải được thu gom riêng từ nơi phát sinh đến khu vực lưu giữ tạm thời. Túi đựng chất thải phải buộc kín miệng, thùng đựng phải có nắp đậy kín trước khi thu gom.
- hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt chung cư phải được kiểm tra thường xuyên.
- Chất thải có nguy cơ lây nhiễm cao phải được xử lý sơ bộ (khử khuẩn) gần nơi phát sinh. Nếu không có thiết bị khử khuẩn, túi đựng chất thải phải buộc kín miệng và cho vào túi đựng chất thải lây nhiễm thứ 2, sau đó bỏ vào thùng thu gom chất thải lây nhiễm có dán nhãn “CHẤT THẢI CÓ NGUY CƠ LÂY NHIỄM CAO”.
- Chất thải lây nhiễm dạng lỏng được thu gom vào hệ thống thu gom nước thải y tế và quản lý theo quy định về quản lý nước thải y tế.
Thu gom chất thải nguy hại không lây nhiễm:
- Được thu gom và lưu giữ riêng tại khu lưu giữ chất thải trong cơ sở y tế.
- Thiết bị y tế vỡ, hỏng, thải bỏ có chứa thủy ngân phải được thu gom và lưu giữ riêng trong hộp nhựa hoặc vật liệu phù hợp, đảm bảo không rò rỉ, phát tán hơi thủy ngân ra môi trường.
Thu gom chất thải rắn thông thường: Chất thải tái chế và không tái chế phải được thu gom riêng. Cần có hướng dẫn cách phân loại rác rõ ràng cho nhân viên và bệnh nhân.
Thu gom chất thải lỏng không nguy hại: Được thu gom vào hệ thống thu gom nước thải của cơ sở y tế và quản lý theo quy định về quản lý nước thải y tế. Khí thải phải được xử lý để loại bỏ vi sinh vật gây bệnh trước khi thải ra môi trường.
Thu gom nước thải:
- Hệ thống thu gom nước thải phải kín và đảm bảo thu gom toàn bộ lượng nước thải phát sinh.
- Nước thải y tế được thu gom và xử lý theo quy định của pháp luật hiện hành về quản lý nước thải. Việc phân loại rác hữu cơ và vô cơ cũng giúp giảm thiểu ô nhiễm nguồn nước.
Tần suất thu gom chất thải lây nhiễm từ nơi phát sinh về khu lưu giữ chất thải trong khuôn viên cơ sở y tế tối thiểu một lần một ngày. Đối với các cơ sở y tế có lượng chất thải lây nhiễm phát sinh dưới 05 kg trong một ngày, chất thải lây nhiễm được thu gom với tần suất tối thiểu một lần một ngày, chất thải lây nhiễm sắc nhọn được thu gom tối thiểu một lần một tháng.
Thu gom chất thải y tế đúng cách
Thời Gian Lưu Giữ Rác Thải Y Tế
Thời gian lưu giữ rác thải y tế được quy định tại Điều 8 của Thông tư 20/2021/TT-BYT:
Thời gian lưu giữ chất thải lây nhiễm:
- Không quá 02 ngày trong điều kiện bình thường. Nếu lưu giữ trong thiết bị bảo quản lạnh dưới 8°C, thời gian lưu giữ tối đa không quá 07 ngày.
- Chất thải lây nhiễm vận chuyển từ cơ sở y tế khác về để xử lý theo mô hình cụm hoặc tập trung phải xử lý ngay trong ngày. Nếu chưa xử lý ngay, phải lưu giữ ở nhiệt độ dưới 20°C và thời gian lưu giữ tối đa không quá 02 ngày.
- Đối với cơ sở y tế có lượng chất thải lây nhiễm phát sinh dưới 05 kg/ngày, thời gian lưu giữ không quá 03 ngày trong điều kiện bình thường và phải được lưu giữ trong các bao bì buộc kín hoặc thiết bị lưu chứa đậy nắp kín.
Thời gian lưu giữ chất thải nguy hại không lây nhiễm:
- Không quá 01 năm kể từ thời điểm phát sinh chất thải. Nếu lưu giữ quá 01 năm do chưa có phương án vận chuyển, xử lý hoặc chưa tìm được cơ sở xử lý phù hợp, cơ sở y tế phải báo cáo bằng văn bản cho cơ quan có thẩm quyền.
Đối với các cơ sở y tế ở vùng sâu, vùng xa, miền núi, hải đảo khó khăn, không có biện pháp xử lý phù hợp, chất thải lây nhiễm sắc nhọn được lưu giữ an toàn trong bể bê tông trong khuôn viên cơ sở y tế sau khi đã xử lý tiệt khuẩn và phải có biển cảnh báo tại khu vực lưu giữ chất thải.
Kết Luận
Việc tuân thủ các quy định về thu gom rác thải y tế theo Thông tư 20/2021/TT-BYT là vô cùng quan trọng để đảm bảo an toàn cho nhân viên y tế, bệnh nhân và cộng đồng. Các cơ sở y tế cần nắm vững các quy định về phân loại, thu gom, lưu giữ và xử lý rác thải y tế để thực hiện đúng, góp phần bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng. Đồng thời, việc nâng cao ý thức và trách nhiệm của mỗi cá nhân trong việc rác hữu cơ và rác vô cơ cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình này.