Việt Nam đang thực hiện một bước đi chiến lược quan trọng trong hành trình chuyển đổi năng lượng và phát triển bền vững, với kế hoạch hình thành hai Trung Tâm Năng Lượng Tái Tạo liên vùng tại miền Bắc và Nam Trung Bộ – Nam Bộ. Những trung tâm này không chỉ là cột mốc quan trọng trong việc tăng cường nguồn cung năng lượng sạch mà còn hứa hẹn tạo ra một chuỗi giá trị hoàn chỉnh, từ chế tạo thiết bị đến nghiên cứu, đào tạo và hậu cần dịch vụ. Trong bối cảnh đó, vai trò của địa kỹ thuật môi trường, đặc biệt là các giải pháp như màng chống thấm HDPE và công nghệ hàn bạt nhựa, trở nên vô cùng thiết yếu để đảm bảo tính bền vững và hiệu quả cho các siêu dự án này.
Tầm Nhìn Chiến Lược: Tăng Cường Năng Lượng Sạch và Thúc Đẩy Xuất Khẩu Điện
Theo Kế hoạch thực hiện Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến 2050 điều chỉnh (Quy hoạch điện VIII điều chỉnh) do Bộ Công Thương ban hành, Việt Nam đặt mục tiêu tăng mạnh tỷ trọng năng lượng sạch. Đến năm 2030, tổng công suất điện mặt trời dự kiến đạt 46.459 – 73.416MW, điện gió trên bờ từ 26.066 – 38.029MW, và điện gió ngoài khơi đạt 6.000MW. Ngoài ra, các nguồn như điện sinh khối (1.523 – 2.699MW) và điện sản xuất từ rác, chất thải rắn (1.441 – 2.137MW) cũng được khuyến khích khai thác mạnh mẽ.
Trong các dự án điện sinh khối và điện rác, việc quản lý và xử lý chất thải đầu vào, cũng như chất thải sau quá trình sản xuất (tro xỉ, nước thải), là yếu tố cốt lõi quyết định đến hiệu quả và tác động môi trường. Các công trình như hầm biogas, bãi chứa tro xỉ, hoặc hồ xử lý nước thải đòi hỏi hệ thống chống thấm an toàn tuyệt đối. Đây chính là lúc màng chống thấm HDPE phát huy vai trò quan trọng, ngăn chặn sự rò rỉ các chất độc hại vào đất và nguồn nước ngầm. Việc thi công các hệ thống này đòi hỏi kỹ thuật cao và máy hàn bạt HDPE chuyên dụng để đảm bảo các mối nối kín khít, chịu được áp lực và tác động từ môi trường.
Để đáp ứng nhu cầu lưu trữ năng lượng ngày càng tăng, kế hoạch cũng đặt ra mục tiêu tổng công suất pin lưu trữ đạt khoảng 10.000 – 16.300MW vào năm 2030, đặc biệt là sự kết hợp với điện mặt trời tập trung. Các cơ sở lưu trữ này cũng cần các giải pháp địa kỹ thuật để đảm bảo nền móng vững chắc và kiểm soát môi trường xung quanh.
Cánh đồng điện mặt trời rộng lớn, minh chứng cho tiềm năng phát triển năng lượng tái tạo tại Việt Nam và vai trò của địa kỹ thuật môi trường trong các dự án này.
Không chỉ dừng lại ở việc đáp ứng nhu cầu trong nước, Việt Nam còn định hướng trở thành một trung tâm xuất khẩu điện tiềm năng trong khu vực. Đến năm 2030, Việt Nam đặt mục tiêu tăng quy mô xuất khẩu điện sang Campuchia lên 400MW, và đến năm 2035, công suất xuất khẩu sang các thị trường như Singapore, Malaysia có thể đạt từ 5.000 – 10.000MW. Điều này không chỉ khẳng định vị thế của Việt Nam mà còn mở ra cơ hội hợp tác quốc tế trong lĩnh vực năng lượng tái tạo trên thế giới.
Địa Kỹ Thuật Môi Trường: Nền Tảng Bền Vững Cho Các Dự Án Năng Lượng Tái Tạo
Sự phát triển của các trung tâm năng lượng tái tạo quy mô lớn mang theo những thách thức không nhỏ về mặt địa kỹ thuật và môi trường. Từ các trang trại điện gió khổng lồ đến các nhà máy điện mặt trời trải dài, hay các cơ sở xử lý chất thải để phát điện, tất cả đều yêu cầu một nền tảng hạ tầng vững chắc và các giải pháp bảo vệ môi trường toàn diện.
- Điện mặt trời và điện gió: Các dự án này thường được triển khai trên diện tích đất rộng, đòi hỏi việc san lấp mặt bằng, ổn định nền đất, và hệ thống thoát nước mưa hiệu quả để tránh xói mòn và ngập úng. Trong một số trường hợp, các hồ chứa nước làm mát hoặc quản lý nước mưa có thể được lót bằng bạt nhựa HDPE để đảm bảo hiệu quả và độ bền.
- Điện sinh khối và điện rác: Đây là những lĩnh vực có mối liên hệ mật thiết với quản lý chất thải. Các nhà máy này thường cần các khu vực chứa chất thải (rác, bùn sinh học) hoặc tro xỉ sau khi đốt. Việc sử dụng màng chống thấm HDPE để lót các bãi chôn lấp chất thải, hồ xử lý nước thải, và đặc biệt là các hầm biogas (trong đó cần nắm rõ nguyên lý hầm biogas) là cực kỳ quan trọng. Màng HDPE giúp ngăn chặn ô nhiễm đất và nước, bảo vệ hệ sinh thái xung quanh. Máy hàn nhựa chất lượng cao là công cụ không thể thiếu để tạo ra các mối hàn chắc chắn, đảm bảo tính toàn vẹn của hệ thống chống thấm trong suốt vòng đời dự án.
- Hạ tầng phụ trợ: Các con đường nội bộ, móng công trình, và hệ thống cống rãnh trong các trung tâm năng lượng tái tạo đều cần các giải pháp địa kỹ thuật để chống sạt lở, ổn định và bền vững trước các yếu tố thời tiết khắc nghiệt.
Việc tích hợp các giải pháp địa kỹ thuật môi trường ngay từ giai đoạn thiết kế sẽ giúp giảm thiểu rủi ro môi trường, tối ưu hóa chi phí vận hành và kéo dài tuổi thọ của các công trình năng lượng.
Hai Trung Tâm Năng Lượng Tái Tạo: Nâng Tầm Chuỗi Giá Trị và Thúc Đẩy Đổi Mới
Điểm nhấn của kế hoạch là sự phát triển hai trung tâm năng lượng tái tạo liên vùng. Khu vực miền Bắc (Hải Phòng, Quảng Ninh, Thái Bình…) và Nam Trung Bộ – Nam Bộ (Ninh Thuận, Bình Thuận, TP.HCM…) sẽ trở thành những điểm nóng tích hợp chế tạo thiết bị, nghiên cứu – đào tạo và hậu cần – dịch vụ.
Các trung tâm này sẽ không chỉ sản xuất điện mà còn phát triển chuỗi giá trị hoàn chỉnh, từ nghiên cứu các vật liệu tiên tiến cho ngành năng lượng (ví dụ như các loại geomembrane chịu nhiệt, hóa chất tốt hơn), đến sản xuất máy móc, thiết bị (bao gồm cả máy hàn nhựa tự động, thiết bị kiểm tra chất lượng màng chống thấm) và cung cấp dịch vụ lắp đặt, bảo trì. Sự tích hợp này sẽ tạo ra một hệ sinh thái năng lượng tái tạo toàn diện, nâng cao năng lực cạnh tranh của Việt Nam. Đồng thời, việc cấp điện cho hơn 911.000 hộ dân tại vùng nông thôn, miền núi và hải đảo, cùng hơn 2.478 trạm bơm tại đồng bằng sông Cửu Long, cũng là minh chứng cho cam kết về an sinh xã hội và phát triển đồng đều, giúp giảm sự phụ thuộc vào năng lượng không tái tạo được.
Nguồn Vốn Khổng Lồ và Cam Kết Phát Triển Bền Vững
Để hiện thực hóa tầm nhìn này, tổng nhu cầu vốn đầu tư giai đoạn 2025 – 2030 cho phát triển nguồn và lưới điện là khoảng 3,3 triệu tỷ đồng (hơn 136 tỷ USD). Giai đoạn 2031 – 2035 tiếp tục cần tới 3,1 triệu tỷ đồng (hơn 130 tỷ USD). Đây là một khoản đầu tư khổng lồ, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước và các nguồn vốn xã hội hóa.
Trong khoản vốn này, một phần không nhỏ sẽ được dành cho việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng bền vững và các giải pháp bảo vệ môi trường. Việc lựa chọn vật liệu chất lượng cao như màng chống thấm HDPE, cùng với kỹ thuật thi công chuyên nghiệp sử dụng máy hàn bạt HDPE tiên tiến, sẽ đảm bảo rằng các trung tâm năng lượng tái tạo được xây dựng không chỉ hiệu quả về năng lượng mà còn an toàn về môi trường trong dài hạn, tránh những rủi ro và chi phí khắc phục hậu quả về sau. So với năng lượng không tái tạo, đầu tư vào hạ tầng môi trường cho năng lượng tái tạo là khoản đầu tư mang tính chiến lược, đảm bảo tương lai bền vững.
Kết Luận
Việc phát triển hai trung tâm năng lượng tái tạo tại Việt Nam là một minh chứng rõ ràng cho định hướng phát triển bền vững và hội nhập quốc tế của đất nước. Để các trung tâm này hoạt động hiệu quả, an toàn và thân thiện với môi trường, vai trò của địa kỹ thuật môi trường là không thể thiếu. Từ việc đảm bảo nền móng vững chắc cho các trang trại năng lượng mặt trời, điện gió, đến việc triển khai các hệ thống chống thấm HDPE tiên tiến cho các công trình xử lý chất thải trong nhà máy điện rác hay điện sinh khối, mọi khía cạnh đều cần được chú trọng. Việc đầu tư vào công nghệ vật liệu địa kỹ thuật và máy hàn nhựa hiện đại sẽ là yếu tố then chốt, giúp Việt Nam không chỉ đạt được các mục tiêu năng lượng tham vọng mà còn khẳng định vị thế là quốc gia tiên phong trong phát triển năng lượng sạch và bền vững trên bản đồ các năng lượng tái tạo trên thế giới. Chúng tôi cam kết đồng hành, cung cấp các giải pháp địa kỹ thuật môi trường tối ưu, góp phần vào thành công chung của các dự án năng lượng tái tạo trọng điểm này.
Tài liệu tham khảo
- tienphong.vn