Môi trường đóng vai trò thiết yếu đối với sự sống còn và phát triển của con người. Tại các đô thị lớn như TP.HCM, quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa đã đặt ra những thách thức nghiêm trọng về bảo vệ môi trường. Trong bối cảnh đó, công tác tuyên truyền và giáo dục không chỉ là một nhiệm vụ mà còn là nền tảng cốt lõi để nâng cao nhận thức, định hình hành vi và thúc đẩy các giải pháp bảo vệ môi trường hiệu quả. Hiểu biết sâu sắc về môi trường và các nguy cơ tiềm ẩn là bước đầu tiên để mỗi cá nhân, tổ chức và doanh nghiệp chủ động tham gia vào sự nghiệp bảo vệ hành tinh xanh. Để đạt được mục tiêu này, cần có sự kết hợp hài hòa giữa các chiến dịch truyền thông cộng đồng và việc áp dụng các công nghệ địa kỹ thuật môi trường tiên tiến.
Đội ngũ tình nguyện viên và người dân tham gia chiến dịch tổng vệ sinh môi trường, góp phần vào công tác tuyên truyền bảo vệ môi trường.
Công tác nội dung tuyên truyền về bảo vệ môi trường cần được liên tục đổi mới để phù hợp với bối cảnh xã hội và các thách thức môi trường mới.
Tầm Quan Trọng Của Tuyên Truyền Trong Nâng Cao Nhận Thức Môi Trường
Thời gian qua, hoạt động tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường đã được các cấp, ngành và địa phương quan tâm, đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Nhiều hình thức tuyên truyền đa dạng đã được triển khai, từ giáo dục cá nhân, nhóm, cộng đồng đến việc sử dụng các phương tiện thông tin đại chúng như báo chí, phát thanh, truyền hình. Các dự án môi trường, phổ biến chính sách, pháp luật về môi trường cũng được đẩy mạnh thông qua các tổ chức đoàn thể và hệ thống giáo dục.
Đặc biệt, tại TP.HCM, thông qua các phong trào xây dựng khu phố văn hóa, văn minh, công tác này càng được chú trọng và triển khai hiệu quả. Nhiều hoạt động ý nghĩa đã thu hút đông đảo người dân tham gia, bao gồm các cuộc thi sáng tác ảnh về môi trường, Ngày hội tái chế chất thải hưởng ứng Giờ Trái đất, hội thi tuyên truyền về nước sạch, hay các chương trình thu gom, phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn. Trong các cấp học, những tài liệu, ấn phẩm, sách giáo khoa và sách tham khảo về bảo vệ môi trường cũng đã được lồng ghép vào chương trình giảng dạy, góp phần định hình ý thức cho thế hệ trẻ.
Những nỗ lực này không chỉ góp phần nâng cao ý thức cộng đồng mà còn tạo nền tảng cho việc chấp nhận và ứng dụng các giải pháp kỹ thuật, đặc biệt là trong lĩnh vực địa kỹ thuật môi trường. Khi người dân hiểu rõ tầm quan trọng của việc kiểm soát ô nhiễm, họ sẽ ủng hộ các dự án sử dụng màng chống thấm HDPE để xử lý chất thải hoặc xây dựng hồ bạt HDPE bền vững.
Những Hạn Chế Và Thách Thức Hiện Tại Trong Công Tác Tuyên Truyền Bảo Vệ Môi Trường
Mặc dù đạt được những thành tựu nhất định, công tác tuyên truyền, giáo dục về bảo vệ môi trường vẫn còn bộc lộ nhiều hạn chế. Sự phối hợp giữa các cơ quan thông tin, báo chí đôi khi chưa kịp thời và chặt chẽ, dẫn đến việc triển khai các hoạt động tuyên truyền pháp luật về môi trường chưa thường xuyên. Các chiến dịch vận động nâng cao kiến thức môi trường trong cộng đồng cũng chưa được duy trì liên tục, khiến ý thức bảo vệ môi trường của một bộ phận người dân chưa cao.
Hậu quả của việc thiếu nhận thức này là rất rõ ràng. Mỗi khi mưa lớn, hệ thống cống thoát nước tại Thành phố thường xuyên bị tắc nghẽn bởi rác thải, gây ngập úng nghiêm trọng. Nguyên nhân cốt lõi của tình trạng này xuất phát từ ý thức chưa đầy đủ về nguy cơ ô nhiễm môi trường và tác động tiêu cực của nó đến đời sống kinh tế – xã hội và sức khỏe cộng đồng. Việc xả rác bừa bãi không chỉ gây mất mỹ quan mà còn làm trầm trọng thêm vấn đề ô nhiễm, ảnh hưởng đến hiệu quả của các công trình hạ tầng và đòi hỏi chi phí xử lý lớn.
Sự thiếu vắng trong nhận thức cũng là rào cản cho việc áp dụng các giải pháp công nghệ tiên tiến trong xử lý ô nhiễm, chẳng hạn như hệ thống xử lý nước rỉ rác tại các bãi chôn lấp, vốn đòi hỏi sự hiểu biết và ủng hộ từ cộng đồng để được triển khai hiệu quả. Việc thiếu tuyên truyền cũng ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận thông tin về tài liệu quản lý chất thải y tế một cách đầy đủ và chính xác.
Lễ trao giải hội thi thiết kế infographic truyền thông về bảo vệ môi trường, thúc đẩy sáng tạo trong tuyên truyền nhận thức cộng đồng.
Đẩy Mạnh Tuyên Truyền Và Hành Động Toàn Dân Vì Môi Trường Bền Vững
Để khắc phục những hạn chế và đưa công tác bảo vệ môi trường lên một tầm cao mới, cần có sự phối hợp đồng bộ và chặt chẽ hơn giữa các ban ngành, đặc biệt là giữa cơ quan tuyên giáo và các cơ quan quản lý nhà nước. Nội dung tuyên truyền cần đổi mới, tập trung vào việc nâng cao ý thức trách nhiệm của cán bộ lãnh đạo, quản lý, doanh nghiệp và toàn thể người dân. Yếu tố môi trường, phát triển kinh tế xanh và bền vững cần được lồng ghép sâu rộng vào quá trình cơ cấu lại nền kinh tế và đổi mới mô hình tăng trưởng.
Xây dựng tiêu chí, chuẩn mực về bảo vệ môi trường trong mọi hoạt động của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp là điều kiện tiên quyết. Đồng thời, cần hình thành các thiết chế văn hóa, đạo đức, ứng xử thân thiện với môi trường trong toàn xã hội. Công tác tuyên truyền phải huy động được toàn dân tham gia bảo vệ môi trường, biến đây không chỉ là quyền lợi, nghĩa vụ mà còn là văn hóa, đạo đức, là tiêu chuẩn đảm bảo cho một Thành phố văn minh, hiện đại. Đây cũng là cơ sở để cộng đồng hiểu và ủng hộ các giải pháp địa kỹ thuật môi trường như sử dụng màng chống thấm HDPE trong các công trình xử lý chất thải.
Các ngành tuyên giáo cần phối hợp với các sở, ngành liên quan để ký kết quy chế phối hợp cụ thể, quy định rõ nguyên tắc và nội dung công việc. Hàng năm, cần kiểm điểm, đánh giá kết quả và tiếp tục ký kết phối hợp cho năm tiếp theo. Việc tăng cường phối hợp sẽ tạo nên sức mạnh tổng hợp, giúp các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về bảo vệ môi trường đến với mọi người dân và từng địa bàn dân cư một cách hiệu quả nhất. Các chương trình như xử lý rác thải ở trường học hay xử lý chất thải chăn nuôi lợn cũng cần được tuyên truyền mạnh mẽ hơn.
Đặc biệt, cần lồng ghép nhiệm vụ bảo vệ môi trường với các phong trào, cuộc vận động hiện có như “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” và Cuộc vận động “Người dân TP.HCM không xả rác ra đường và kênh rạch, vì Thành phố sạch và giảm ngập nước”. Điều này giúp gắn kết công tác bảo vệ môi trường với phát triển bền vững, đồng thời động viên, tôn vinh, nhân rộng các mô hình, gương điển hình. Qua đó, giáo dục người dân có ý thức, kiến thức sống thân thiện với môi trường, sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, đấu tranh khắc phục các tập tục, thói quen xâm hại môi trường như xả rác bừa bãi, chặt phá cây xanh.
Kết luận
Tuyên Truyền Về Bảo Vệ Môi Trường là một nhiệm vụ cấp bách và lâu dài, đòi hỏi sự chung tay của toàn xã hội. Khi nhận thức được nâng cao, người dân sẽ không chỉ tuân thủ các quy định mà còn chủ động tìm hiểu và ủng hộ các giải pháp kỹ thuật tiên tiến, như việc sử dụng màng chống thấm HDPE, bạt nhựa HDPE trong các dự án bảo vệ môi trường, từ bãi chôn lấp rác đến hồ chứa nước thải và chất thải nguy hại. Đồng thời, việc đầu tư vào các loại máy hàn nhựa, máy hàn bạt HDPE chất lượng cao cũng trở nên thiết yếu để đảm bảo độ bền vững và hiệu quả của các công trình này. Bằng cách kết hợp giữa tuyên truyền hiệu quả và ứng dụng công nghệ địa kỹ thuật môi trường, chúng ta sẽ kiến tạo một tương lai xanh, sạch và bền vững cho Việt Nam.
Tài liệu tham khảo
- Thanhuytphcm.vn (2023). Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường.