Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II, một đơn vị khoa học công nghệ công lập hàng đầu trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy ngành thủy sản khu vực Nam Bộ. Với chức năng nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ, đào tạo và tư vấn, Viện đã và đang góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững của ngành. Tuy nhiên, một báo cáo thanh tra gần đây của Thanh tra Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chỉ ra một số tồn tại và thiếu sót, đặt ra những câu hỏi quan trọng về hiệu quả quản lý và tác động đến các dự án phát triển, đặc biệt là trong bối cảnh ứng dụng các giải pháp địa kỹ thuật môi trường tiên tiến như màng chống thấm HDPE.
Vai Trò Chiến Lược Của Viện Nghiên Cứu Nuôi Trồng Thủy Sản II
Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II được biết đến là một trung tâm nghiên cứu và chuyển giao công nghệ uy tín, tập trung vào bảo tồn và phát triển nguồn lợi thủy sản, nuôi trồng, khai thác và chế biến thủy sản tại các tỉnh phía Nam. Sự hiện diện của Viện là yếu tố sống còn để cập nhật và áp dụng các kỹ thuật nuôi trồng hiện đại, giảm thiểu tác động môi trường và nâng cao năng suất. Các nghiên cứu của Viện không chỉ dừng lại ở quy mô lớn mà còn hướng tới những giải pháp thực tiễn cho người dân, bao gồm cả việc tối ưu hóa thiết kế ao hồ. Ví dụ, việc xây dựng các hệ thống nuôi trồng cần tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn kỹ thuật để đảm bảo hiệu quả và bền vững. Để hiểu rõ hơn về các kỹ thuật này, có thể tham khảo hướng dẫn làm hồ cá từ bạt hdpe để thấy sự kết nối giữa nghiên cứu và ứng dụng thực tiễn.
Những Kiến Nghị Quan Trọng Từ Kết Luận Thanh Tra
Ngày 19/2/2025, Thanh tra Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành kết luận thanh tra tại Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II, qua đó kiến nghị nhiều nội dung cần chấn chỉnh. Các tồn tại, thiếu sót được chỉ ra bao gồm:
- Quản lý kinh phí thường xuyên: Viện đã ký hợp đồng in ấn với một công ty không có giấy phép hoạt động in, vi phạm Nghị định số 60/2014/NĐ-CP của Chính phủ. Trách nhiệm chính thuộc về Viện trưởng và các cá nhân liên quan.
- Thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ: Chủ nhiệm nhiệm vụ không xây dựng phương án triển khai công việc được giao khoán và Viện không lập sổ theo dõi tài sản trang bị cho các nhiệm vụ, không đúng quy định tại Thông tư liên tịch số 27/2015/TTlT-BKHCN-BTC và Nghị định số 70/2018/NĐ-CP.
- Đào tạo và bồi dưỡng: Một số trường hợp được cử đi đào tạo tiến sĩ ở nước ngoài đã không trở lại Viện công tác theo cam kết, và Viện chưa đôn đốc thu hồi chi phí đền bù theo quy định tại Nghị định số 101/2017/NĐ-CP.
- Quản lý, sử dụng tài sản công: Viện cho thuê đất làm căng tin mà không có hợp đồng và chưa lập “Đề án sử dụng tài sản công vào mục đích cho thuê” để trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, vi phạm Điều 46 Nghị định số 151/2017/NĐ-CP. Ngoài ra, Viện cũng chưa lập báo cáo tình hình quản lý, sử dụng tài sản công và chưa có phương án di dời các hộ gia đình đang ở trong một số khu đất do Viện quản lý.
- Tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo: Dù không phát sinh khiếu nại, tố cáo trong giai đoạn thanh tra, Viện chưa bố trí phòng tiếp công dân riêng và chưa niêm yết Hướng dẫn quy trình tiếp công dân theo Nghị định số 64/2014/NĐ-CP.
Thanh tra Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn làm việc tại Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II để kiểm tra các hoạt động
Liên Hệ Đến Địa Kỹ Thuật Môi Trường và Hạ Tầng Bền Vững
Các thiếu sót trong công tác quản lý tài chính, tài sản công và triển khai nhiệm vụ khoa học công nghệ tại Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động nội bộ mà còn tiềm ẩn rủi ro đối với các dự án phát triển bền vững. Trong lĩnh vực địa kỹ thuật môi trường, việc quản lý chặt chẽ tài sản và ngân sách là tối quan trọng để đảm bảo đầu tư đúng đắn vào các công nghệ và vật liệu cần thiết như màng chống thấm HDPE, bạt nhựa HDPE cho các hồ nuôi, bãi chôn lấp, hoặc hệ thống xử lý nước thải. Một dự án môi trường thành công đòi hỏi sự minh bạch từ khâu lập kế hoạch đến triển khai, từ việc lựa chọn máy hàn nhựa chất lượng cao đến việc giám sát thi công màng.
Sự thiếu sót trong việc theo dõi tài sản hoặc không lập phương án cho thuê tài sản công có thể dẫn đến việc sử dụng kém hiệu quả nguồn lực, bao gồm cả những tài sản tiềm năng phục vụ nghiên cứu hoặc thử nghiệm công nghệ mới. Điều này làm giảm khả năng của Viện trong việc đầu tư vào các giải pháp tiên tiến, ví dụ như thử nghiệm các loại bạt lót ao hồ có độ bền và hiệu quả chống thấm cao hơn. Mặc dù các dự án như phong thủy hồ cá trong nhà có vẻ không liên quan trực tiếp, nhưng nguyên tắc quản lý không gian và nguồn lực hiệu quả cũng là điểm chung cần được xem xét.
Tầm Quan Trọng Của Quản Lý Dự Án Trong Ngành Môi Trường Và Thủy Sản
Bài học từ Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II nhấn mạnh tầm quan trọng của quy trình quản lý dự án khoa học và tài chính minh bạch, hiệu quả. Đặc biệt, trong các dự án địa kỹ thuật môi trường, nơi mỗi quyết định về vật liệu (như màng chống thấm HDPE), thiết bị (máy hàn bạt HDPE), và quy trình thi công đều có thể ảnh hưởng lớn đến kết quả cuối cùng và tác động môi trường. Việc không xây dựng phương án triển khai rõ ràng cho các nhiệm vụ khoa học công nghệ, như đã được chỉ ra trong kết luận thanh tra, có thể dẫn đến lãng phí nguồn lực và không đạt được mục tiêu nghiên cứu.
Đối với các dự án nuôi trồng thủy sản, việc đảm bảo chất lượng từ khâu thiết kế đến thi công là then chốt. Ngay cả những dự án nhỏ như giá hồ thủy sinh 1m2 cũng cần được tính toán kỹ lưỡng về chi phí và hiệu quả. Việc quản lý tài sản công không hiệu quả cũng có thể cản trở việc mở rộng hoặc nâng cấp cơ sở vật chất cần thiết cho các nghiên cứu mới hoặc ứng dụng công nghệ thực tiễn, từ đó ảnh hưởng đến khả năng của Viện trong việc đóng góp vào sự phát triển bền vững của ngành. Thậm chí đối với các mô hình nhỏ như bể cá vuông mini hay bể cá để bàn mini, việc tuân thủ các quy định về vật liệu và an toàn môi trường vẫn là cần thiết.
Kết Luận
Thanh tra Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đưa ra những kiến nghị quan trọng, yêu cầu Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II tổ chức kiểm điểm, chấn chỉnh và khắc phục các tồn tại, thiếu sót đã được nêu. Đây là cơ hội để Viện nâng cao hiệu quả quản lý, tăng cường trách nhiệm và minh bạch trong mọi hoạt động. Việc chấn chỉnh kịp thời không chỉ củng cố uy tín của Viện mà còn đảm bảo rằng các nguồn lực được sử dụng một cách tối ưu, phục vụ tốt hơn cho mục tiêu phát triển bền vững của ngành thủy sản và địa kỹ thuật môi trường Việt Nam. Một hệ thống quản lý vững chắc là nền tảng để các chuyên gia có thể tập trung vào việc nghiên cứu và ứng dụng các giải pháp tiên tiến, đóng góp vào sự thịnh vượng chung và bảo vệ môi trường.
Tài Liệu Tham Khảo
- Hoàng Nam. (2025, 24 tháng 3). Thanh tra tại Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản II: Trách nhiệm thuộc về ai?. Thanh tra Chính phủ. Truy cập từ https://thanhtra.com.vn/thanh-tra-tai-vien-nghien-cuu-nuoi-trong-thuy-san-ii-trach-nhiem-thuoc-ve-ai-201648.html