Quản Lý và Xử Lý Rác Thải F0 Điều Trị Tại Nhà: Nguy Cơ và Giải Pháp Hiệu Quả

Rác thải sinh hoạt phát sinh từ các hộ gia đình có người mắc COVID-19 (F0) đang cách ly và điều trị tại nhà được xếp vào nhóm chất thải nguy hại, tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm SARS-CoV-2 ra cộng đồng rất cao. Do đó, việc quản lý và Xử Lý Rác Thải F0 điều Trị Tại Nhà đúng quy định là yếu tố then chốt để kiểm soát dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và giữ gìn môi trường sống. Trong bối cảnh số lượng F0 tăng cao, việc thực hiện các biện pháp này đang đối mặt với không ít thách thức, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ từ cấp quản lý đến từng hộ gia đình.

Hướng Dẫn Chính Thức Về Phân Loại và Thu Gom Rác Thải F0

Theo hướng dẫn từ Bộ Y tế, các hộ gia đình có F0 điều trị tại nhà cần tuân thủ nghiêm ngặt quy trình phân loại và xử lý rác thải y tế để ngăn chặn nguy cơ lây nhiễm. Rác thải sinh hoạt phát sinh từ phòng cách ly của F0, bao gồm cả đồ vải, quần áo thải bỏ, khẩu trang và trang phục phòng hộ cá nhân của người chăm sóc, đều được xem là chất thải lây nhiễm. Những loại rác này phải được bỏ vào túi hoặc thùng có lót túi chuyên dụng, bên ngoài cần dán nhãn rõ ràng với dòng chữ “Chất thải có nguy cơ chứa SARS-CoV-2”.

Việc phân loại rác thải của người cách ly tại nhà phải tách biệt hoàn toàn với rác thải thông thường. Thùng đựng rác chuyên dụng cần có nắp đậy kín, được dán nhãn và tiến hành phun khử khuẩn định kỳ. Đặc biệt, loại rác này phải được ưu tiên thu gom, vận chuyển và xử lý ngay trong ngày để giảm thiểu thời gian tồn đọng và nguy cơ lây lan. Đội ngũ nhân viên vệ sinh môi trường khi thực hiện nhiệm vụ phải được trang bị đầy đủ đồ bảo hộ và sử dụng các phương tiện chuyên dụng. Trong quá trình thu gom, túi đựng chất thải phải được buộc kín miệng, thùng chứa phải đậy nắp chặt, đảm bảo không bị rơi vãi hay rò rỉ, ngăn chặn mầm bệnh phát tán ra môi trường.

Nhân viên vệ sinh môi trường thu gom rác thải trong trang phục bảo hộ

Thực Trạng và Thách Thức Trong Xử Lý Rác Thải F0

Mặc dù đã có các quy định cụ thể, việc triển khai thu gom và xử lý rác thải F0 điều trị tại nhà trên thực tế vẫn còn gặp nhiều bất cập, thậm chí là bất khả thi ở nhiều địa phương. Với số lượng F0 lớn và phân bố rải rác khắp các khu dân cư, trong khi lực lượng y tế và nhân viên thu gom rác mỏng, việc giám sát và xử lý rác thải theo đúng quy định trở nên vô cùng khó khăn.

Điển hình tại TP. Buôn Ma Thuột, một lượng lớn rác thải sinh hoạt của F0 đang thải ra môi trường mỗi ngày nhưng chưa có giải pháp phòng, chống lây nhiễm nào được triển khai hiệu quả. Bác sĩ Võ Minh Hùng, Giám đốc Trung tâm Y tế TP. Buôn Ma Thuột, đã thẳng thắn chia sẻ về khó khăn trong việc xử lý rác thải của F0 do thiếu phương tiện và nhân lực. Trước mắt, Trung tâm đẩy mạnh tuyên truyền, khuyến cáo các hộ gia đình có F0 cần phân loại, đóng gói gọn gàng và chủ động phun khử khuẩn trước khi đơn vị vận chuyển rác đến thu gom, nhằm hạn chế nguy cơ lây nhiễm COVID-19. Về lâu dài, các cấp chính quyền và ban ngành đã được kiến nghị hỗ trợ lực lượng y tế trong công tác xử lý chất thải lây nhiễm, đảm bảo phòng, chống dịch.

Ông Bùi Văn Quý, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Đô thị và Môi trường Đắk Lắk, cũng cho biết công ty chỉ có chức năng thu gom vận chuyển rác thải sinh hoạt, còn rác thải y tế thuộc về trách nhiệm của các đơn vị khác. Trong khi trước đây, số lượng F0 ít nên rác thải thường được khử khuẩn trước khi xử lý, thì hiện nay, với số lượng F0 quá đông, lực lượng y tế quá tải dẫn đến rác thải của F0 không được phân loại và khử khuẩn đúng cách. Điều này khiến người thu gom rác khó phân biệt được rác thải từ F0, tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm cao cho người lao động trực tiếp. Để đối phó, công ty đã quán triệt đầy đủ các biện pháp phòng, chống lây nhiễm COVID-19 và trang bị bảo hộ lao động cho nhân viên.

Thùng đựng chất thải y tế có nhãn dán "Chất thải có nguy cơ chứa SARS-CoV-2"

Nguy Cơ Lây Nhiễm và Giải Pháp Khẩn Thiết

Việc quản lý lỏng lẻo rác thải F0 không chỉ đe dọa sức khỏe của nhân viên vệ sinh mà còn tiềm ẩn nguy cơ cho cả cộng đồng, đặc biệt là những người nhặt phế liệu tại các bãi rác. Nhiều người dân vẫn tìm kiếm phế liệu tại bãi rác thành phố Buôn Ma Thuột, nơi có thể chứa cả những rác thải sinh hoạt của F0 điều trị tại nhà, tạo ra một ổ lây nhiễm nguy hiểm.

Người dân nhặt phế liệu tại bãi rác, nơi có thể chứa chất thải lây nhiễm từ F0

Trước tình hình này, ngành Y tế đã tích cực tuyên truyền và hướng dẫn người dân xử lý rác thải F0 điều trị tại nhà bằng cách tách riêng rác thải của F0, bỏ vào một túi riêng, buộc chặt và xịt khử khuẩn bằng cồn 70 độ. Sau đó, tiếp tục bỏ vào một lớp túi ni lông nữa, buộc chặt trước khi bỏ ra ngoài để đơn vị thu gom rác thải xử lý.

Mới đây, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Phó Chỉ huy Thường trực Trung tâm Chỉ huy phòng, chống dịch COVID-19 tỉnh Đắk Lắk, đồng chí H’Yim Kdoh, đã chỉ đạo UBND các huyện, thị xã, thành phố căn cứ tình hình dịch bệnh và điều kiện thực tế tại địa phương để chủ động có phương án thu gom, xử lý rác thải phòng chống dịch COVID-19, đặc biệt là đối với F0 điều trị tại nhà. Điều này nhằm đảm bảo quy trình quy định, hạn chế đến mức thấp nhất nguy cơ lây nhiễm trong thời gian chờ Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu Phương án xử lý chung để thực hiện thống nhất trên toàn tỉnh.

Kết Luận

Việc xử lý rác thải F0 điều trị tại nhà không chỉ là một nhiệm vụ phòng dịch cấp bách mà còn là một phần quan trọng của quản lý chất thải nguy hại trong Địa kỹ thuật môi trường. Để đảm bảo an toàn cho cộng đồng và nhân viên môi trường, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, ngành y tế, các đơn vị thu gom rác và ý thức tự giác của mỗi hộ gia đình. Nâng cao nhận thức, tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn phân loại và xử lý rác thải, cùng với việc xây dựng các phương án thu gom và xử lý chất thải lây nhiễm đồng bộ, chuyên nghiệp, sẽ là chìa khóa để kiểm soát hiệu quả nguy cơ từ rác thải F0, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường bền vững.