Vấn đề rác thải là một trong những thách thức môi trường lớn nhất mà nhân loại đang phải đối mặt. Với sự phát triển kinh tế và đô thị hóa nhanh chóng, lượng chất thải sinh hoạt và công nghiệp ngày càng tăng, đòi hỏi những giải pháp xử lý hiệu quả và bền vững. Trên thế giới, nhiều quốc gia đã và đang áp dụng các mô hình tiên tiến trong việc quản lý và Xử Lý Rác Thải Trên Thế Giới, không chỉ nhằm giảm thiểu ô nhiễm mà còn biến rác thải thành tài nguyên. Là chuyên gia trong lĩnh vực Địa kỹ thuật môi trường, đặc biệt là với các giải pháp như Màng chống thấm HDPE và máy hàn bạt HDPE, chúng tôi nhận thấy tầm quan trọng của việc học hỏi kinh nghiệm quốc tế để áp dụng vào bối cảnh Việt Nam, nơi các loại [các chất thải](https://batlotaoho.vn/cac-chat-thai/) vẫn đang là gánh nặng lớn.
Thụy Điển: Từ Khủng Hoảng Rác Thải đến Quốc Gia “Nhập Khẩu” Rác
Thụy Điển là một trong những quốc gia đi đầu trong việc biến rác thải thành năng lượng và tài nguyên tái chế. Từ những năm 1970, với một quy trình phân loại rác khoa học, người dân Thụy Điển đã xây dựng ý thức trách nhiệm cao trong việc quản lý chất thải. Hệ thống xử lý rác của họ hiệu quả đến mức lượng rác trong nước không đủ để duy trì hoạt động của các nhà máy sản xuất năng lượng.
Kết quả là Thụy Điển đã phải nhập khẩu rác từ các nước khác, điển hình là 1,5 triệu tấn vào năm 2015 và dự kiến 2,3 triệu tấn vào năm 2020. Đây không chỉ là một chính sách thông minh giúp Thụy Điển tận dụng tối đa “tài nguyên rác”, mà còn mang lại nguồn thu nhập từ các quốc gia lân cận khi họ trả tiền để Thụy Điển giúp xử lý rác. Mô hình này cho thấy tiềm năng kinh tế to lớn của việc xử lý rác thải trên thế giới một cách khoa học và bài bản.
Áo: Tiên Phong Tái Chế Nhựa PET Bằng Công Nghệ Sinh Học
Áo, một quốc gia nhỏ bé ở châu Âu, đã tạo nên những bước đột phá trong công nghệ xử lý chất thải, đặc biệt là tái chế nhựa PET bằng công nghệ sinh học tân tiến. Trong bối cảnh rác thải nhựa đang là vấn đề nhức nhối toàn cầu và các phương pháp tái chế truyền thống như đốt chảy hay nghiền nhỏ thường cho ra sản phẩm kém chất lượng, một công ty ở Áo đã phát triển giải pháp sử dụng enzim từ một loại nấm đặc biệt.
Dưới tác động của enzim, nhựa PET được phân hủy thành các phân tử nhỏ và có thể dễ dàng chuyển đổi lại thành nhựa chất lượng cao, ngang ngửa nhựa nguyên sinh. Đây là một [phát minh bảo vệ môi trường](https://batlotaoho.vn/phat-minh-bao-ve-moi-truong/) mang tính cách mạng, mở ra hướng đi mới cho việc giải quyết khủng hoảng rác thải nhựa. Cùng với Bỉ và Đức, Áo hiện được xem là một trong ba quốc gia tái chế rác hiệu quả nhất thế giới nhờ các công nghệ tiên tiến như vậy. Các công nghệ này cũng góp phần giảm gánh nặng cho các bãi chôn lấp rác, nơi Màng chống thấm HDPE và máy hàn bạt HDPE đóng vai trò thiết yếu trong việc ngăn ngừa ô nhiễm.
Bỉ: Hệ Thống Quản Lý Rác Từ Trước Khi Được Thải Ra
Bỉ tự hào là quốc gia có tỷ lệ tái sử dụng, tái chế hoặc ủ phân rác cao nhất thế giới, đạt 75%. Điều này thể hiện triết lý quản lý rác thải cực kỳ tiên tiến của họ, tập trung vào việc giảm thiểu rác thải từ ngay giai đoạn đầu nguồn. Bỉ áp dụng hai quy trình nổi bật: Ecolizer và Sự kiện xanh.
Ecolizer là một hệ thống quản lý trực tuyến giúp các nhà sản xuất đánh giá tác động môi trường của sản phẩm từ quá trình sản xuất, vận chuyển, tiêu dùng đến xử lý chất thải. Từ đó, họ có thể đề xuất cải tiến trong quy trình và thiết kế sản phẩm để giảm thiểu lượng nguyên liệu và rác thải đáng kể. Ví dụ, một thay đổi nhỏ trong thiết kế bao bì ly cà phê mang đi có thể giảm lượng nhựa cần dùng lên đến hàng triệu tấn khi tính trên quy mô lớn.
Sự kiện xanh cũng là một hệ thống tương tự, nhưng dành cho các sự kiện, giúp đánh giá và đưa ra giải pháp giảm rác thải sự kiện, thậm chí cung cấp danh sách nơi cho thuê dao kéo tái sử dụng. Cách tiếp cận này thể hiện tư duy [kêu gọi bảo vệ môi trường](https://batlotaoho.vn/keu-goi-bao-ve-moi-truong/) một cách chủ động và toàn diện, quản lý chất thải ngay từ “trong trứng nước”.
Nhật Bản: Quốc Gia Đốt Rác Thải Hiệu Quả Nhất
Mặc dù không dẫn đầu về tái chế như các nước châu Âu, Nhật Bản lại là quốc gia tiên phong trong việc phân loại và xử lý rác thải trên thế giới bằng phương pháp đốt hiệu quả. Hệ thống quản lý rác thải của Nhật Bản có chiều sâu, bắt nguồn từ ý thức phân loại rác và đổ rác đúng nơi quy định của người dân.
Về công nghệ, Nhật Bản sử dụng công nghệ đốt hóa lỏng tầng sôi (CFB – Circulating Fluidized Bed) để xử lý rác thải triệt để. Công nghệ này vùi rác vào một lớp cát, sau đó sử dụng lưu lượng không khí trong quá trình nung lò cùng các hóa chất để tiêu hủy rác. Rác trong lò được đối lưu liên tục, giúp tiêu hủy nhanh chóng ngay cả những vật liệu cứng đầu nhất. Đặc biệt, công nghệ CFB còn giúp giảm đáng kể lượng khí thải độc hại như NO và NO2, đồng thời có giá thành rẻ hơn. Lượng nhiệt năng sinh ra sau quá trình đốt còn được tận dụng để sản xuất điện.
Nhà máy xử lý rác
Sự đơn giản, hiệu quả và thân thiện với môi trường của công nghệ này đã khiến nó được nhiều quốc gia như Trung Quốc, Thái Lan và Singapore nhập khẩu, trở thành một trong những [cách xử lý rác thải](https://batlotaoho.vn/cach-xu-ly-rac-thai/) được ưa chuộng.
Bài Học Cho Việt Nam Trong Công Tác Xử Lý Rác Thải
Nhìn vào các mô hình xử lý rác thải trên thế giới, điểm chung dễ nhận thấy là ý thức phân loại rác và đổ rác đúng nơi quy định của người dân là yếu tố tiên quyết. Nếu thiếu ý thức này, mọi công nghệ xử lý hiện đại đều trở nên vô ích, như trường hợp bãi rác Đa Phước từng gặp phải dù có quy trình tái chế. Việc nâng cao nhận thức cộng đồng là bước đi đầu tiên và quan trọng nhất.
Về công nghệ, việc bắt chước hoàn toàn các mô hình phức tạp ở châu Âu có thể còn khá xa vời với điều kiện hiện tại của Việt Nam. Tuy nhiên, công nghệ đốt rác của Nhật Bản, với sự cân bằng giữa hiệu quả, chi phí và giảm thiểu ô nhiễm, là phương pháp khả thi và có tiềm năng ứng dụng cao.
Theo thông tin từ Sở Tài nguyên và Môi trường, TP. Hồ Chí Minh đang ưu tiên chuyển đổi phương pháp xử lý rác thải từ chôn lấp sang đốt. Mục tiêu đến năm 2020 là giảm lượng rác chôn lấp từ 76% xuống 50%, và đến năm 2025 chỉ còn 20%. Dù chưa xác định công nghệ cụ thể nào sẽ được áp dụng, đây là một bước tiến lớn trong việc quản lý và xử lý rác thải trên thế giới trong bối cảnh Việt Nam. Để đạt được mục tiêu này, bên cạnh công nghệ đốt, các giải pháp địa kỹ thuật môi trường như sử dụng Màng chống thấm HDPE chất lượng cao trong xây dựng các bãi chôn lấp rác hiện đại hoặc khu vực xử lý nước thải phát sinh từ các nhà máy đốt rác cũng vô cùng cần thiết, đảm bảo môi trường an toàn và bền vững. Việc ứng dụng [xử lý nước thải bằng công nghệ plasma](https://batlotaoho.vn/xu-ly-nuoc-thai-bang-cong-nghe-plasma/) cũng là một ví dụ về các công nghệ tiên tiến Việt Nam có thể học hỏi và áp dụng trong tương lai.
Kết luận
Các mô hình xử lý rác thải trên thế giới của Thụy Điển, Áo, Bỉ và Nhật Bản mang đến những bài học quý giá về tầm quan trọng của ý thức cộng đồng, công nghệ tiên tiến và quản lý bền vững. Từ việc biến rác thành năng lượng, tái chế chất thải nhựa bằng sinh học, quản lý từ nguồn đến đốt rác hiệu quả, mỗi quốc gia đã chứng minh rằng rác thải không chỉ là gánh nặng mà còn là nguồn tài nguyên tiềm năng. Đối với Việt Nam, việc kết hợp nâng cao nhận thức người dân, đầu tư vào công nghệ phù hợp như đốt rác, và ứng dụng các giải pháp địa kỹ thuật môi trường như Màng chống thấm HDPE và máy hàn nhựa HDPE là chìa khóa để xây dựng một tương lai xanh và bền vững. Chúng tôi tin rằng, với sự nỗ lực chung, Việt Nam có thể tạo ra một hệ thống quản lý và xử lý chất thải hiệu quả, góp phần bảo vệ môi trường sống.
Tài liệu tham khảo
- doimoisangtao.vn/news/2018/7/7/nhng-cng-ngh-x-l-rc-thi-tin-tin-trn-th-gii